کشک (محصول لبنی سنتی ایرانی)
✅ ارزش غذایی کشک (در 100 گرم):
کالری: حدود 100-120 کیلوکالری
پروتئین: 10-14 گرم (پروتئین بالا و باکیفیت)
کربوهیدرات: کم (بسته به نوع مایع یا خشک)
چربی: 1-4 گرم
کلسیم: بسیار غنی (بیش از 500 میلی‌گرم)
ویتامین‌ها: ویتامین B2، B12، A، D
مواد معدنی: کلسیم، فسفر، پتاسیم، سدیم (نسبتاً زیاد)
✅ فواید مصرف کشک:
منبع غنی از کلسیم و فسفر
→ تقویت استخوان‌ها و دندان‌ها، پیشگیری از پوکی استخوان
پروتئین بالا
→ مفید برای رشد عضلات و بازسازی بافت‌ها
حمایت از سلامت استخوان در سالمندان
→ به دلیل ترکیب کلسیم + ویتامین D + فسفر
کمک به رشد کودکان و نوجوانان
→ مناسب در دوران رشد برای استخوان‌بندی و عضلات
حفظ توده عضلانی در ورزشکاران
→ منبع پروتئینی ارزان و قابل جذب
افزایش انرژی و استقامت
→ به دلیل داشتن پروتئین و کمی چربی
اثر پروبیوتیک (در نوع سنتی تازه)
→ کمک به سلامت روده‌ها و سیستم گوارش
✅ مضرات و معایب مصرف زیاد کشک:
سدیم بالا
→ مصرف زیاد می‌تواند به افزایش فشار خون کمک کند (بخصوص در بیماران قلبی)
مشکل برای بیماران کلیوی
→ به دلیل سدیم و پروتئین بالا، در نارسایی کلیه باید محدود شود
بالا بردن اسید اوریک
→ در افراد مستعد نقرس، مصرف زیاد مشکل‌ساز است
چربی (در نوع پرچرب)
→ می‌تواند در افراد با کلسترول بالا مضر باشد
✅ مصرف کشک در گروه‌های سنی مختلف:
کودکان:
→ منبع عالی کلسیم و پروتئین
→ مقدار کم و نمک کم توصیه می‌شود (نوع بی‌نمک بهتر است)
جوانان و میان‌سالان:
→ مناسب به عنوان مکمل پروتئین و کلسیم
→ برای زنان قبل از یائسگی مفید در پیشگیری از پوکی استخوان
افراد مسن:
→ بسیار مفید برای استخوان‌ها
→ باید نوع کم‌نمک انتخاب شود به دلیل خطر فشار خون بالا
ورزشکاران:
→ پروتئین بالا، گزینه خوب برای وعده بعد از تمرین
→ کمک به بازسازی عضلات
→ نوع کم‌چرب و کم‌نمک برای جلوگیری از احتباس آب توصیه می‌شود
✅ مصرف کشک در بیماری‌های خاص:
پوکی استخوان:
→ کشک مفید به دلیل کلسیم زیاد
فشار خون بالا:
→ باید با احتیاط مصرف شود، نوع کم‌نمک بهتر است
نارسایی کلیه:
→ باید محدود شود (به علت سدیم و فسفر بالا)
دیابت:
→ مشکلی ندارد، چون کربوهیدرات کمی دارد
چاقی و چربی خون:
→ نوع کم‌چرب توصیه می‌شود و در حد متعادل مصرف شود
✅ نکات مهم:
نوع صنعتی کشک معمولاً نمک زیادی دارد؛ نوع سنتی کم‌نمک بهتر است.
کشک خشک از نظر کالری و پروتئین غلیظ‌تر است، برای ورزشکاران مناسب‌تر است.
برای کودکان زیر ۱ سال به دلیل نمک بالا توصیه نمی‌شود.
بهتر است کشک را جوشانده مصرف کرد تا از آلودگی‌های میکروبی جلوگیری شود.
